بیماری آسیت در طیور (Ascites)

✅آسیت چیست؟
در سال های اخیر افزایش وقوع آسیت در جوجه های گوشتی گزارش شده است.
آسیت جوجه های گوشتی و سریع الرشد را تحت تاثیر قرار می دهد.بیشتر در مناطق مرتفع و سردسیر اتفاق می افتد.
تلفات آسیت در بعضی موارد به بیش از ۳۰درصد رسیده و زیان های اقتصادی حاصله بسیار شدید می باشد.

✅خصوصیات کلی این سندرم:
آسیت به دلیل کمبود اکسیژن در بافت های بدن و یا جذب پایین اکسیژن و عدم توازن بین اکسیژن موجود و مقدار مورد نیاز به وجود می آید.
اسامی دیگر آسیت:بیماری ادم طیور، تراکم قلب و آب آوردگی شکم است.
آسیت معمولا در سن۴هفتگی گریبان گیر گله های گوشتی می شود ولی حتی در جوجه های جوان (۳روزگی) نیز مشاهده شده است.
جنس نر بیشتر از جنس ماده به آسیت حساس تر است.
عامل ابتدایی در سبب شناسی آسیت کمبود اکسیژن می باشد که به دنبال آن بدن یک مقاومت فیزیولوژیک طبیعی یعنی افزایش فشار خون در ریه ها و افزایش تعداد گلبول های قرمز عکس العمل نشان می دهد. به دنبال این عکس العمل خون غلیظ تر شده لذا برای عبور از مویرگ های بدن نیاز به فشار بیشتری می باشد، لذا قلب و به خصوص بطن راست به دنبال فعالیت بیشتر دچار هیپرتروفی شده که نهایتا عضله قلب حالت ارتجاعی خود را از دست می دهد.
عوارضی همچون آسیت در جوجه های اصلاح نژاد شده بیشتر مشاهده می شود.
در بعضی از سالن های پرورش جوجه های گوشتی در طی فصل زمستان گرم کردن سالن با وسایل نفتی یا گازی صورت می گیرد و در نتیجه تهویه به حداقل می رسد ک این امر سبب بالا رفتن مونو اکسید کربن در نتیجه کمبود اکسیژن شده که آسیت را به دنبال دارد.
آلودگی های شبیه به بالا رفتن دی اکسید کربن، گاز آمونیاک، رطوبت نسبی و مقادیر گرد و غبار سبب افزایش نیرو برای جذب اکسیژن و در نتیجه افزایش ضخامت ریه ها و در نهایت ایجاد آسیت می شود.

✅آسیت و تغذیه:
پرنده برای کسب انرژی، کربوهیدرات و چربی های جیره را اکسید می کند، لذا جهت اکسیداسیون به مقدار کافی اکسیژن برای تامین انرژی لازم است.
در سنین ۴هفتگی جوجه گوشتی تقریبا تمام چربی های هضم شده را اکسید می کند و در سنین بالاتر مقادیر چربی جیره مستقیما به عنوان چربی بدن ذخیره می شود و از طرفی چون چربی ها در ساختار خود اتم های اکسیژن کمتری دارند سوخت و ساز چربی ها به اکسیژن بیشتری نیاز دارد لذا در سنین بالای سه هفته نیاز به اکسیژن بیشتر شده و میزان ابتلا به آسیت بالا می رود.
جوجه های گوشتی اصلاح نژاد شده به غذای بیشتری نیاز دارند که نیاز اکسیژن آن ها بالا بوده و احتمال وقوع آسیت بیشتر می شود.
جوجه خروس ها نسبت به جوجه مرغ ها غذای بیشتری مصرف می کنند و وقوع آسیت در آن ها بیشتر است.
غذای خمیری و پلت با تحریک مصرف انرژی و همچنین مقادیر بالای انرژی جیره احتیاج به اکسیژن را بالا برده که احتمال ابتلا به آسیت بیشتر می شود.

✅علایم بالینی:
جوجه های مبتلا به آسیت، سست و بی حال هستند و تجمع آب اوردگی را نشان می دهند.
محوطه بطنی متسع شده و حدود۵۰۰میلی لیار مایع زرد شفاف جمع می شود.
در زمان پرورش تعدادی از جوجه ها به طور ناگهانی تلف می شوند.
علایم دیگر:کسالت، ژولیدگی پرها.سنگینی قلب

✅علت های اصلی آسیت:
کمبود اکسیژن که می تواند عاملی مانند ارتفاع زیاد، تهویه ناقص و ناکافی، افزایش مخلوط گازهای تحریک کننده دستگاه تنفسی به خصوص آمونیاک و مونوکسید کربن که می تواند برای سیستم تتفسی پرندگان اختلال ایجاد کند.

✅ کنترل آسیت:
برای مبارزه با آسیت، جلوگیری از بیماری های تنفسی و نیز هر عاملی که سبب کمبود اکسیژن شود،ضروری است.
تهویه کافی و تتظیم درجه حرارت
استفاده ار جیره های رقیق
استفاده از ویتامین Eو سلنیوم
استفاده از سرکه بعد از ۴هفتگی
کاهش شدت نور سالن
کنترل سرعت رشد با روش های محدودیت غذایی و برنامه خاموشی مناسب هر سویه